Mr. Kite: hoe John Lennon geïnspireerd werd door een antieke circusposter

Een tijdje geleden kreeg ik een heel mooi cadeau: een kopie van de antieke poster die van alles te maken heeft met één van de meest bijzondere nummers op het Beatlesalbum Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Ik was er erg blij mee. Ooit had ik al bedacht dat ik die poster nog eens op de kop moest zien te tikken. Maar ja, een mens wil zoveel. Ik had nog geen actie ondernomen. Tot die poster dus vanzelf op mijn pad kwam. Net zo leuk! Ik kreeg er ook nog een zwarte lijst bij. Precies zo'n exemplaar waarmee John Lennon de poster in de hal van zijn monumentale huis in Weybridge ophing. Dat was eind januari 1967. Mijn exemplaar hangt inmiddels ook in de hal!

Een antiekwinkel in Sevenoaks

Wat is nu het verhaal achter die bijzondere poster? John was met de andere Beatles in januari '67 in Knole Park, dicht bij Sevenoaks, om filmopnames te maken voor de clip bij het nummer Strawberry Fields Forever. Tijdens de opnames liep Lennon een antiekwinkel binnen, op zoek naar aardige snuisterijen. Zijn oog viel op een Victoriaanse poster uit 1843 waarop een circus werd aangekondigd dat neer zou strijken in de buurt van Rochdale, een dorp ten noorden van Manchester. Een mooi object, waarop twee acrobatische mansfiguren te zien waren. Daarnaast bevatte het aanplakbiljet voornamelijk wervende teksten over de acts van het circus. Ene Mister Kite speelde klaarblijkelijk de hoofdrol. Samen met de John en Agnes Henderson. Net als een paard dat luisterde naar de exotische naam Zanthus. Lennon was verkocht, schafte de poster aan en hing hem thuis op.

Fragment van de poster

Een stoomorgel in Abbey Road ging te ver

De inspiratie kwam als vanzelf. Kijkend naar alle wervende teksten op de poster schreef John het nummer Being For The Benefit Of Mr. Kite. Paul McCartney weet zich te herinneren dat hij ook een bijdrage leverde aan de tekst. Hoe dan ook, John speelde de song in februari voor aan George Martin en legde hem uit dat hij een circus- en kermisachtige sfeer wilde creëren voor het nummer. Er werd samen gebrainstormd over geluiden van stoomorgels, draaiorgels en draaimolens. John vertelde George dat hij zo hield van de muziek van The Magic Roundabout, een televisieprogramma voor kinderen. George mijmerde over het orgeltje uit Sneeuwwitje. Het tweetal was op zoek naar nostalgische geluiden. Daarbij kwam ook het idee van een stoomorgel ter sprake. Het bleek niet mogelijk zo'n gigantisch orgel in de Abbey Road Studio te bestellen. Daarom ging George Martin in de EMI-archieven op zoek naar geluidsopnamen.

Mr. Henderson en Mr. Kite?

Zanthus werd Henry the Horse

Ondertussen werd er gewerkt aan een track waarop allerlei orgels bespeeld werden. Het harmonium dat in Abbey Road stond, werd aangetrapt. Ook voegden George, John en Mal Evans het Lowry-orgel, een Hammondorgel en een basharmonica toe. Voor alle glissando-achtige orgelgeluiden, vertraagde George Martin de band, om ze op lage snelheid netjes in te kunnen spelen, waarna ze op normale snelheid (en toonhoogte) weer afgespeeld werden. Deze glissando's hoor je na de zin And of course Henry The Horse dances the waltz! Maar wacht eens...heette dat paard van de poster geen Zanthus? Klopt! Maar om zijn geniale producer George Henry Martin te eren, doopte Lennon het paard om in Henry. 

Harrison en Lennon op een basharmonica

Prachtig palet

De geluidsopnamen die George Martin in de EMI-archieven vond, werden gekopieerd op een tape. En toen gebeurde er nog iets onconventioneels. Martin gaf studiotechnicus Geoff Emerick de opdracht de tape in korte stukken te knippen, deze losse stukken op de vloer te gooien en in weer in willekeurige volgorde te monteren. Daarmee ontstond er een willekeurig, maar prachtig palet aan circus- en kermisgeluiden. Precies zoals Lennon het voor ogen had. Samen met de orgeltrack waren dit de onderdelen die Mr. Kite de betoverende sfeer geven waar we tot op vandaag van kunnen genieten. Al is het alleen al om de enorme inventiviteit waarmee alles in elkaar gezet werd.

George Martin en The Fab 4 tijdens de sessies voor Sgt. Pepper

Plagieerde John Lennon zichzelf?

Onlangs deed iemand trouwens een grappige ontdekking. Namelijk dat John de melodie die hij in 1965 schreef voor It's Only Love waarschijnlijk onbewust had hergebruikt voor deze Mr. Kite. Luister maar eens naar de eerste zangregels in beide nummers (I get high when I see you go by en For the benefit of Mr. Kite there will be a show tonight on trampoline). Inderdaad, je kunt ze precies op elkaar leggen. Foutje, bedankt!

Peter Dean besloot de poster na te maken

Nog even over die geweldige poster waarmee het verhaal begon. Het enige exemplaar dat daarvan bekend was, was in het bezit van John Lennon. Beatles-liefhebbers die ook zo'n poster in hun hal wilden ophangen, hadden dus eigenlijk pech. Tot de Britse Beatlesfan Peter Dean besloot om de poster (op basis van een foto) ambachtelijk te laten reproduceren. Dat was makkelijker bedacht dan gedaan. Hij maakte er een fascinerend filmpje over, dat je beslist even moet zien: [filmpje]

Mede door dit soort initiatieven, kunnen we nu de poster van Mr. Kite aan onze eigen muur bewonderen. Ik vond het al heel wat dat 'ie bij mij thuis in de gang mocht hangen ;-)

[filmpje]

For the benefit of Mr. Kite

There will be a show tonight on trampoline

The Hendersons will all be there

Late of Pablo Fanques Fair-what a scene

Over men and horses hoops and garters

Lastly through a hogshead of real fire!

In this way Mr. K. will challenge the world!

The celebrated Mr. K.

Performs his feat on Saturday at Bishopsgate

The Hendersons will dance and sing

As Mr. Kite flys through the ring don't be late

Messrs. K and H. assure the public

Their production will be second to none

And of course Henry The Horse dances the waltz!

The band begins at ten to six

When Mr. K. performs his tricks without a sound

And Mr. H. will demonstrate

Ten summersets he'll undertake on solid ground

Having been some days in preparation

A splendid time is guaranteed for all

And tonight Mr. Kite is topping the bill.

Yellow Submarine: wat heeft het nummer van The Beatles met de stad Utrecht te maken?

Een tijdje geleden kondigden LEGO en The Beatles samen aan dat er een bijzonder bouwpakket op de markt zou komen. De iconische Yellow Submarie, naar het gelijknamige Beatlesnummer uit 1966 en de tekenfilm uit 1968 zou begin november in een doos met 550 onderdelen te koop zijn. Voor de LEGO-liefhebbers én natuurlijk voor de Beatlesfans. De set zal bij menigeen op het verlanglijstje voor Sint of Kerst hebben gestaan. Ik had het geluk hem zomaar ter ere van mijn verjaardag te krijgen. Van lieve vrienden.

A dream come true

Het nieuwe LEGO-model verscheen in de Ideas-serie van de Deense speelgoedfabrikant. LEGO-fans kunnen online ideeën aanmelden. Het idee dat de meeste stemmen krijgt, wordt in overweging genomen door LEGO. Het lukte de Canadese Kevin Szeto om de Yellow Submarine er 'door' te krijgen. Zodoende zitten wij allemaal te bouwen aan de keukentafel, tijdens de donkere dagen rond Kerst. Justin Ramsden, ontwerper bij LEGO, noemde het a dream come true. Kevin mocht zijn LEGO-ontwerp onder andere presenteren in een grote speelgoedwinkel in Liverpool.

Kevin (midden achter) met zijn ontwerp in een Liverpoolse speelgoedwinkel

Zelfs de verpakking is een plaatje!

Met de inhoud van de LEGO-doos kun je dus de Yellow Submarine nabouwen. Daarbij kan het dak van de onderzeeër er afgehaald worden, waardoor de losse Beatlesfiguren achter elkaar in de boot plaats kunnen nemen. John, Paul, George en Ringo lijken als LEGO-figuurtjes verdacht goed op hun real life-versie. Ook is er nog een fantasiefiguurtje aan de set toegevoegd, Jeremy genaamd. De onderzeeër is vrolijk uitgerust met propellers, periscopen, een roer. In de cockpit zijn de nodige details opgenomen. Geen haastklus dus. Ook de de verpakking is met zorg ontworpen en bevat de tekeningen uit de oorspronkelijke film. Al met al een plaatje! Klik hier om de LEGO Submarine in actie te zien.

Zeg nu eerlijk: ze lijken sprekend!

Het volkslied van the sixties

Hoe zat het nu precies met het nummer Yellow Submarine en de totstandkoming van de tekenfilm? Al in 1966 verscheen het vrolijke kinderversje, gezongen door Ringo Starr, op het Beatlesalbum Revolver. Het kwam ook uit als single, samen met Eleanor Rigby. Een vrolijk mopje van nog geen drie minuten, met een refrein dat je meezingt als het volkslied van de sixties. Of was dat All You Need Is Love? In Engeland stond Submarine vier weken op de eerste plaats van de hitparade. Paul schreef het lied speciaal voor Ringo, rekening houdend diens beperkte vocale bereik. Het kinderliedje ging aanvankelijk over onderzeeërs in allerlei kleuren, maar uiteindelijk bleef alleen de Yellow Submarine over.

Wat doet Utrecht in Yellow Submarine?

De basis van Yellow Submarine werd op 26 mei 1966 in de Abbey Road Studio's opgenomen. De oorspronkelijk versie van het nummer bevatte een gesproken intro, door Ringo Starr. Daarin noemt hij vreemd genoeg de Nederlandse plaats Utrecht. Het is een raadsel waar dat vandaan komt, maar het zit er wel degelijk in. Luister maar eens!

And we will march to free the day

To see them gathered there

From Land O'Groats to John O'Green

From Stepney to Utrecht, to see a Yellow Submarine.

In polonaise door de studio

De bonte verzameling geluidseffecten werd bedacht en opgenomen op 1 juni van dat jaar. Het is ontzettend leuk en interessant om eens te horen hoe dat nummer in Studio 2 van Abbey Road tot stand kwam, hoe de geluidseffecten werden toegevoegd en wie daar allemaal aan bijdroegen. Zo liep roadie Mal Evans met een grote trom voor zijn buik door de studio, met de rest van de aanwezigen er zingend in polonaise achteraan en is het Georges vrouw Pattie Harrison (Boyd) die we de hoge gilletjes horen slaken in het fragment met drinkende mensen. John Lennon blies bubbels met een rietje in een glas water. Er is veel leuks te ontdekken. Luister naar dit fragment van de Fab4Cast over het opnameproces. Je krijgt ineens meer waardering voor zo'n nummer, hoor ik één van de presentatoren zeggen. En dat klopt ook wel, als je er achter komt dat er toch best wat aandacht is besteed aan het kinderliedje.

The Fab 4 met hun karakters uit de tekenfilm

The Beatles waren verplicht nog een film te maken

Ja en toen kwam er dus ook nog een tekenfilm. Dat had met contractuele verplichtingen te maken. De groep had in 1964 met United Artists vastgelegd dat er de komende jaren een aantal bioscoopfilms gemaakt zouden worden. Na A Hard Day's Night, Help!  had de band echter haar interesse in het maken van speelfilms verloren (Magical Mystery Tour was een televisiefilm). Dus werd er een tekenfilm in elkaar gezet, die overigens hele goede kritieken kreeg. United Artists vond het aandeel van The Beatles echter toch te klein en bleef vragen om de 'derde film' die nog geleverd moest worden. Dat werd uiteindelijk Let It Be. Maar in Yellow Submarine zien we de band dus vooral als tekenfilmfiguren. John, Paul, George en Ringo zijn alleen in het laatste clipje van de film te zien, waarbij ze een soort afkondiging doen: [filmpje]

The Beatles sloten Yellow Submarine in hun hart

Jaren later spraken de vier Beatles altijd met veel plezier over de tekenfilm. Hoewel ze slechts zijdelings bij het project betrokken waren, lag de rolprent hen na aan het hart. Toen John's jongste zoon Sean rond 1979 de tekenfilm bij een vriendje thuis zag, herkende hij zijn vader. 's Avonds vroeg hij John: waarom zit jij in een tekenfilm? Zo leerde hij dat zijn vader in een band had gespeeld die The Beatles heette.

Nog voor middernacht

Om terug te komen op de LEGO-set. Hij staat bij ons thuis naast de Kerstboom. Ereplekje. Het bouwsel zat diezelfde avond, net voor middernacht, in elkaar. Niet omdat ik daar zelf nu zo'n talent voor heb.... Er woont hier nog iemand, die er niet van af kon blijven. Fijne kerstdagen allemaal!

She's leaving home: waarom Paul McCartney er voor koos George Martin te passeren

Een paar weken geleden schreef ik over Meta Davies, de Londense parkeerwachtster die in het liedje Lovely Rita zomaar een hoofdrol kreeg op het Beatles-album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Op die blog ontving ik leuke reacties, waaronder het verzoek om nog eens wat over het zo geliefde Pepper-album te schrijven. Dat doe ik graag. Nu The Analogues schouwburg na schouwburg betoveren met de klanken van deze Beatlesplaat, komen de verhalen natuurlijk los.

George Martin en Paul McCartney

Beatles-college in Deventer
Gisteravond speelden The Analogues in de Deventer Schouwburg. Samen met Jan Cees ter Brugge mocht ik de inleiding voor de voorstelling houden. Ontzettend leuk om te doen. In dat college schonken we ook aandacht aan twee andere dames die een hoofdrol kregen op Sgt. Pepper. In hetzelfde nummer nog wel. Ook ging het over een hele ongeduldige Paul McCartney, die op volle kracht vooruit wilde en daarbij Beatles-producer en -arrangeur George Martin passeerde. Gooi al deze ingrediënten bij elkaar en daar is het verhaal van She's Leaving Home.

Deventer gisteravond: wat valt er veel te vertellen over Sgt. Pepper!

Melanie Coe en haar bijzondere Beatles-connectie

Op 4 oktober 1963 won de 13-jarige Melanie Coe een playbackwedstrijd die onderdeel uitmaakte van het populaire Britse televisieprogramma Ready Steady Go. The Beatles traden op in dezelfde show en Melanie ontving haar trofee uit handen van Paul McCartney, die haar tot winnaar verkoos. Er is een ontzettend leuk fragment van die show, waarin Melanie haar talenten toonde. Na afloop van het optreden, reikte Paul haar de prijs uit. Terwijl hij haar aankeek, kon hij niet vermoeden dat dit meisje amper 4 jaar later het onderwerp van één zijn mooiste liedjes zou worden. De jonge Melanie, afkomstig uit Noord-Londen, kreeg die dag de kans in de buurt te komen bij een band, die bezig was Engeland te veroveren. Terwijl ze aanwezig was in de televisiestudio, lukte het haar een gesprekje aan te knopen met George Harrison en Ringo Starr. Een prachtige ervaring voor een 13-jarige. Ook als het alleen daar bij gebleven was. Door een vreemde speling van het lot, bleek haar verhaal met The Beatles echter nog niet ten einde. [filmpje]

De auto op de oprit, de bontjas in de kast

We maken een sprongetje in de tijd, naar februari 1967. De naam Melanie Coe was natuurlijk al lang weggezakt in het geheugen van Paul McCartney, toen hij op een dag de krant open sloeg. Gefascineerd las hij de kop A-level girl dumps car and vanishes. De vader van een 17-jarig meisje had de dag ervoor koortsachtig gezocht naar zijn verdwenen dochter. Daarbij had hij de straten van Londen en Brighton uitgekamd. Het meisje, dat alles bezat dat haar hart begeerde, had het ouderlijk huis verlaten en daarbij haar dure spullen achtergelaten. Haar eigen auto stond nog op de oprit, haar cheque-boekje lag op haar bureau, haar bontjas hing in de kast. Ze was het huis uitgeslopen met slechts de kleding die ze droeg. Vader John Coe verklaarde aan een journalist dat hij niet begreep waarom zijn dochter van huis was weggelopen: I can not imagine why she should run away, vertelde de zakenman. She has everything here. She is very keen on clothes but she left them all, even her fut coat. Je begrijpt het al, het artikel gaat over diezelfde Melanie Coe. Wonderlijk.

Het bewuste artikel

Het verhaal schreef zichzelf

Je ziet het voor je. Paul McCartney kijkt langzaam op van de krant. Vervolgens staart hij een tijdje voor zich uit. Er speelt zich een film af in zijn hoofd. Van een meisje dat 's ochtends het huis uit sluipt. Een villa, vol pracht en praal. Kasten met luxe kleding, een salon met dure meubels, muren behangen met kunst. Een meisje dat zich, diep ongelukkig, in een keurslijf geperst voelt. Ze moet studeren, opdraven voor borrels en cocktail parties, handjes schudden, gesprekjes voeren. Haar ouders zijn zo druk met carrière maken en rijk zijn, dat ze niet naar hun dochter omkijken. Ze voelt zich diep ongelukkig en wil maar één ding: van huis weglopen. Op zoek naar de vrijheid. Het verhaal schreef zichzelf. Het liedje She's Leaving Home ook.

Melanie Coe, enkele jaren geleden

George Martin voelde zich gekwetst

Paul sleutelde met John aan She's Leaving Home. Het duo bedacht daarbij de mooie wisseling in het refrein. Daarbij zou Lennon steeds vanuit het perspectief van de ouders zingen, als een soort spreekkoor (what did we do that was wrong, we gave her everything money could buy). Naast deze goede vondst, ontstond er een idee voor een strijkersarrangement. Paul hoorde in zijn hoofd precies hoe dat moest klinken. Hij belde George Martin en vroeg hem diezelfde avond te helpen bij het arrangeren van wat hij bedacht had. Hoewel George in veel periodes non-stop samenwerkte met The Beatles, was hij die bewuste avond niet beschikbaar. Sorry Paul, ik heb straks een sessie met Cilla Black, klonk het door de telefoon. Paul baalde en was bang dat zijn ideeën hem zouden ontglippen. Alles moest vastgelegd worden. En toen deed hij iets dat hij nog nooit gedaan had. Hij passeerde zijn trouwe samwerkingspartner en belde een andere arrangeur. Mike Leander kreeg het verzoek die avond naar Pauls huis te komen en de ideeën uit te werken. Dat resulteerde in een het mooie strijkersarrangement dat we inmiddels kunnen dromen. George Martin voelde zich gekwetst dat Paul zaken had gedaan met een ander, maar stond op 17 maart 1967 (met stiff upperlip) in de Abbey Road studio een strijkersensemble te dirigeren. Voor zijn neus het arrangement van Leander. Martin gaf nog wel zijn eigen 'touch' aan het nummer door in de montage van het ensemble nog een paar wijzigingen aan te brengen.

George Martin tijdens een dirigeerklus

Harpiste Sheila Bromberg raakte verzeild in een Beatles-sessie

Dit is het punt waarop de tweede vrouw het verhaal in stapte. Sheila Bromberg, een jonge Londense harpiste, die via een zogenaamde 'fixer' (een tussenpersoon die sessies regelde) was opgetrommeld om een harppartij in te komen spelen in Abbey Road, studio 2. Haar agenda was zo vol, dat ze eigenlijk niet zo veel zin had om die bewuste avond van 9 uur tot middernacht nog op te komen draven. Maar ze deed het toch. Sheila stemde haar harp, nam de bladmuziek door en hoorde ineens een mannenstem die haar met Liverpools accent toesprak. Toen ze opkeek, drong het tot haar door dat ze in een opnamesessie voor The Beatles was beland. Samen met Paul experimenteerde Sheila die avond met verschillende harppartijen. Uiteindelijk werd de eerste take gekozen en later nog nabewerkt met de bekende verdubbelingstechniek, zodat het harpgeluid voller klonk. Daarmee was Sheila de eerste vrouw die op een Beatlesnummer meespeelde. Bekijk onderstaand filmpje, waarin Sheila 44 jaar naar dato met haar harp terugkeerde in de Abbey Road studio. Ze vertelt over die bewuste avond: [filmpje]

The Analogues konden Sheila niet strikken
Helaas liepen The Analogues wel een blauwtje bij Sheila. Toen bandlid Bart van Poppel de dame een paar maanden geleden opbelde om haar uit te nodigen mee te spelen tijdens de theatertour rond Sgt. Pepper, was de harpiste er wel klaar mee: No sir, ik moet er niet aan denken. Laat me alstublieft met rust. Ik heb geen zin in een of ander coverbandje uit Nederland. Dat de dame op leeftijd er niet zo'n zin meer in had, is best te begrijpen. Hoe liep het trouwens af met de 17-jarige Melanie Coe? Ze werd 10 dagen later ongedeerd teruggevonden. In de flat van haar vriendje. Melanie was van huis weggelopen nadat ze ontdekt had dat ze zwanger was. Aan de pers vertelde Melanie later I had everything money could buy, but my parents never told me they loved me. Het leverde haar onbedoeld een hoofdrol op in één van de mooiste nummers van Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Samen met Sheila Bromberg op harp [filmpje]:

Wednesday morning at five o'clock

As the day begins

Silently closing her bedroom door

Leaving the note that she hoped would say more

She goes downstairs to the kitchen

Clutching her handkerchief

Quietly turning the backdoor key

Stepping outside, she is free

She (we gave her most of our lives)

Is leaving (sacrified most of our lives)

Home (we gave her everything money could buy)

She's leaving home, after living alone, for so many years (bye bye)

Father snores as his wife gets into her dressing gown

Picks up the letter that's lying there

Standing alone at the top of the stairs

She breaks down and cries to her husband

"Daddy, our baby's gone.

"Why would she treat us so thoughtlessly?

How could she do this to me?"

She (we never thought of ourselves)

Is leaving (never a thought for ourselves)

Home (we struggled hard all our lives to get by)

She's leaving home, after living alone, for so many years

Friday morning, at nine o'clock

She is far away

Waiting to keep the appointment she made

Meeting a man from the Motor trade

She (what did we do that was wrong)

Is Having (we didn't know it was wrong)

Fun (fun is the one thing that money can't buy)

Something inside, that was always denied,

For so many years...

She's leaving home...bye, bye.

20 Forthlin Road: een bezoek aan het huis waar Paul McCartney opgroeide

Vorig jaar bezochten we in Liverpool de huizen waar John Lennon en Paul McCartney opgroeiden. Dat was een onvergetelijke en best ook emotionele ervaring. Over het bezoek aan Johns huis aan Menlove Avenue schreef ik onlangs een blog. Nu is het tijd voor deel twee! Want terwijl we nog op onze benen stonden te trillen van de ervaringen in Mendips, startte de chauffeur de motor van zijn National Trust-busje om ons naar Forthlin Road te brengen. De plek waar de familie McCartney lang woonde. Ik sluit mijn ogen en ben weer terug in Liverpool, op die mooie herfstdag in oktober.

Paul McCartney bij de voordeur van 20, Forthlin Road

Forthlin Road werd al snel een mannenhuishouden

Een paar minuten duurt het maar, om van het drukke Menlove Avenue naar het stille Forthlin Road te rijden. De statige twee-onder-één-kap woningen zijn verdwenen. We draaien een vrij smalle straat in met eenvoudige rijtjeswoningen. Bij het hek van nummer 20 staat een bescheiden bordje in de voortuin. Aanvankelijk vermeldde dat bordje:Childhood home of Paul McCartney. Paul liet een aantal jaren geleden de tekst liefdevol veranderen:

Een vriendelijke dame van The National Trust heet ons welkom. Ze is één van de gidsen die bezoekers ontvangen in het huis waar de familie McCartney in 1955 kwam wonen. Paul en zijn jongere broer Michael (Mike) waren toen 13 en 11 jaar. Moeder Mary (Mother Mary uit Let It Be) werkte als vroedvrouw en de verhuizing van het gezin zorgde ervoor dat ze dichter bij haar nieuwe werkdistrict kon wonen. In 1956 overleed Mary vrij plotseling. Vader Jim bleef achter met zijn zoons. Forthlin Road werd dus als snel een mannenhuishouden. Wel was er wekelijks hulp van ooms en tantes. De McCartneys vormden een zeer hechte familie waarin iedereen altijd voor elkaar klaarstond. Er is een fantastische foto van Pauls Uncle Albert en Auntie Milly, die even dutje doen in de voorkamer, nadat ze het gezin hebben geholpen in de huishouding. De post ligt op de piano, de was hangt aan het rek. Paul legde diverse ooms en tantes later vast in zijn liedjes, maar dat is weer een ander verhaal ;-)

Uncle Albert en Auntie Milly: prachtplaatje

Paul is regelmatig in de buurt

We moeten onze jassen en tassen afgeven. Die krijgen een plekje in de gangkast onder de trap. Alsof we echt op bezoek zijn. Ineens staan we in de werkelijk piepkleine voorkamer van de woning. Een bank, enkele fauteuils, een schouw en een piano. Wanneer we in een kring gaan zitten, vertelt onze gids in het kort iets over het huis. Ze neemt een kleine, ouderwetse cassetterecorder op schoot en drukt op de afspeelknop. Ineens klinkt de stem van Paul McCartney door de zitkamer. Met een korte opgewekte boodschap heet hij ons welkom in het huis waar hij opgroeide. Ik krijg er de kriebels van. Hoe dichtbij kun je komen? Die stem ineens...fantastisch. De gids vertelt dat Paul regelmatig in de buurt is. Soms rijdt hij even door de straat. Samen met broer Mike laat hij het huis zien aan de kinderen en kleinkinderen. De verhalen over vroeger komen dan vanzelf. Een paar jaar geleden deed Paul alle straatbewoners concertkaartjes cadeau, als dank voor het doorstaan van alle aanloop. Oh en....gaat de gids verder....er komen ook regelmatig bekende mensen kijken. Zo was Blondie er laatst. En Tom Petty. Een tijdje geleden stapte een kleine man met een grote hoed samen met de andere toeristen uit het busje. Toen hij zijn hoed afzette, viel haar mond open, vertelt ze. Bob Dylan had de tour geboekt en wilde ook graag even rondkijken. Alledrie de beroemdheden speelden tijdens hun bezoek een deuntje op de piano in de huiskamer. Over die piano zo meer.

De woonkamer vandaag de dag, met links de schouw

Another Lennon-McCartney Original

Aan de wand hangen mooie zwartwit-foto's, gemaakt door Mike, die fotograaf werd. En popster trouwens. Met Scaffold scoorde hij een aantal hits. Zonder dat Mike het wist, legde hij unieke momenten vast uit de ontstaansgeschiedenis van The Beatles. Op één van de foto's zie ik John en Paul met hun gitaren bij de schouw zitten. In het schrift dat voor hun neus ligt, noteren ze de woorden en akkoorden van hun eerste liedjes. Another Lennon-McCartney Original! schreven ze bij elk nieuw nummer, niet weten hoe legendarisch hun liedjes zouden worden. Dat schrift zou je The Holy Grail uit de geschiedenis van The Beatles kunnen noemen.

Samen liedjes schrijven bij de schouw

Het geluid van Forthlin Road

Forthlin Road is ook de plek waar met een eenvoudige bandrecorder wat  van die liedjes werden opgenomen. Hoe klonk dat? Aanstekelijk en gedreven! Luister bijvoorbeeld naar One After 909. één van de oudste Lennon-McCartney-composities. Ironisch genoeg verscheen het nummer uiteindelijk op de allerlaatste Beatles-elpee. Deze deze versie is uit midden 1960: [filmpje]

She Loves You - Yes Yes Yes?

John was niet de enige muziekvriend die aan kwam fietsen in Forthlin Road. Ook de jonge George Harrison sloot zich na een tijdje aan. In het mannenhuishouden was wel een plekje voor een bandrepetitie in de eetkamer, die al snel verbouwd werd tot repetitieruimte. Wanneer we die achterkamer betreden, zien we een drumstel in de hoek staan. Verder is het er vrij leeg. In gedachten zie ik Paul, George en John met hun gitaren in een kring staan. Ik geloof dat broer Mike wel eens achter de drums plaatsnam. Dit is de plek waar het nummer She Loves You is geschreven. Wanneer vader Jim de jongens Yeah Yeah Yeah hoorde zingen, schudde hij zijn hoofd. Het is Yes, Yes, Yes, boys! moet de op en top Britse man gezegd hebben. Zijn suggestie werd niet overgenomen, zoals we allemaal wel weten. Soms werden de repetities Jim te luidruchtig en moesten de jongens inbinden. Dan was het tijd voor thee. Met één stap staan we dan ook in de prachtige nostalgische keuken. De vloertegels waar jullie nu op staan, zijn trouwens nog de originele, vertelt de gids. Ze zegt het haast achteloos, maar ik durf te wedden dat ze weet wat voor impact haar woorden hebben. Ik kijk even naar mijn schoenen, op de bruine tegels. Op een foto aan de muur zie ik John en Paul thee zetten bij het fornuis. Ik hoor het geluid van de fluitketel en zie John voor me, die de theepot volschenkt.

Time for tea

De keuken zoals wij hem aantroffen

When I'm Sixty-Four op de piano
De gids vertelt ons dat Paul vaak zat te spelen op de piano in de voorkamer (het is een replica). Ook dit instrument trok hem aan. Pauls zeer muzikale vader bespeelde de piano regelmatig. Beïnvloed door zijn voorliefde voor big band-achtige muziek, bedacht een jonge Paul McCartney op deze plek de melodie van When I'm Sixty-Four. De gids nodigt ons uit de piano ook te bespelen en wanneer ze met de groep naar boven loopt, neem ik plaats op de kruk. Mijn vingers bewegen stroef als ik de eerste noten en akkoorden aansla van dat nummer. Hoe vaak komt het voor dat je een liedje kunt spelen op de vierkante meter waar het gecomponeerd werd? Ik ben ontzettend onder de indruk van het moment en moet mezelf in de arm knijpen om te geloven dat dit echt gebeurt.

Onder de indruk (eigen foto)

Dezelfde plek in de jaren '60, Mike en vader Jim met een lading fanmail.
Op de piano staat de hoes van With The Beatles ('63)

John Lennon hing hier graag uit het raam

Uiteindelijk loop ik ook de trap op en sluit ik me aan bij de groep. De gids staat in de achterkamer en vertelt dat zich achter het huizenblok een trainingsinstituut voor politiehonden bevond. Vanuit het slaapkamerraam konden de jongens de oefeningen zien en horen. John hing graag uit het raam te kijken naar wat er gebeurde. Aan de achterzijde van het huis gebruikte Paul ook wel eens de regenpijp om anoniem te vertrekken of weer thuis te komen. Wanneer ik in de slaapkamer van Paul kom, stel ik me voor hoe hij zittend op bed eindeloos op zijn gitaar moet hebben gespeeld.

In Pauls slaapkamer (eigen foto)

De appelboom moet weer geplant worden

Tot slot nemen we een kijkje in de achtertuin. Er bevindt zich een apart schuurtje met een toilet, zoals dat in de jaren '50 nog gebruikelijk was. De achtertuin was tevens het decor van een aantal fotosessies van The Beatles.

George, John en Paul bij de achterdeur in de tuin

Paul gebruikte overigens een erg mooie foto van Mike als cover voor de hoes van zijn smaakvolle album Chaos and Creation In The Back Yard. De gids vertelt dat de Paul en broer Mike nog steeds het plan hebben om in de achtertuin weer een appelboom te planten. Een monument voor hun vader die in 1976 overleed. De boom komt precies op de plek waar er altijd eentje gestaan heeft. Het wachten is tot Paul tijd heeft. Ik stel me zo voor dat dat een mooie intieme familiebijeenkomst wordt.

Jim McCartney in de tuin, met zijn zoons Paul en Mike

Number nine: hoe het getal 9 overal opdook in het leven van John Lennon

Het is deze week alweer 36 jaar geleden dat John Lennon in New York werd doodgeschoten, realiseerde ik me. Op maandagavond 8 december 1980 werd John, na terugkomst uit de opnamestudio, opgewacht door Mark David Chapman en neergeschoten bij de ingang van het Dakota Building. Lennon overleed kort daarna in het Roosevelt Hospital aan de zware wonden die de kogels hem toe hadden gebracht. Een gedachte waar we als muziekliefhebbers en Beatles-fans nog steeds maar moeilijk aan kunnen wennen.

Deze week dus natuurlijk een blog over John Lennon, maar dan niet over zijn dood. Ik wil graag stilstaan bij de bijzondere relatie die John had met het getal 9. Dat cijfer dook namelijk overal in zijn leven op en John kreeg er zodoende een speciale band mee. Een band die hij uiteindelijk zelf ook cultiveerde. Een overzicht dus van een aantal belangrijke 'number nines' in het leven van John Lennon!

John werd geboren op 9 oktober 1940

Het begon al direct goed. Op woensdag 9 oktober 1940 kwam John ter wereld in het Liverpool Maternity Hospital aan Oxford Street. Volgens Mark Lewisohns lijvige standaardwerk All These Years was dat wonderlijk genoeg ook nog eens om 6.30 uur 's avonds.

Johns eerste woonadres was op Newcastle Road, nummer 9

Voordat de jonge John uit huis werd geplaatst om bij zijn tante Mimi en oom George op Menlove Avenue een thuis te vinden, woonde hij bij zijn moeder Julia in haar ouderlijk huis op Newcastle Road, nummer 9. Tijdens onze Liverpool-trip reed taxichauffeur Jimmy ons langs dit huis. Hij vertelde dat het gerucht gaat dat Yoko Ono bezig is met de aankoop ervan. Wellicht wordt het ooit nog opengesteld voor belangstellenden of krijgt het een andere bijzondere bestemming.

9 februari & 9 november 1961: The Cavern en Brian Epstein

Het was op 9 februari 1961 dat John Lennon voor het eerst met The Beatles in de Cavern Club speelde. Het was een luncpauzeconcert dat tussen 13 en 14 uur plaatsvond. The Beatles verdienden in totaal 5 pond. En dat moest dan weer door vieren gedeeld worden. Het zou het begin van een lange reeks optredens worden in de muziekkelder aan Mathew Street. In datzelfde jaar daalde op 9 november Brian Epstein de trappen van de Cavern af. Omdat er in zijn platenzaak gevraagd werd naar een single van The Beatles, was hij nieuwsgierig geworden. De ontmoeting op die 9e november zou cruciaal blijken voor het verloop van Lennons leven.

Brian Epstein, in 1963 gefotografeerd in The Cavern

Op 9 februari 1964 veroverden The Beatles Amerika

Exact drie jaar na hun eerste optreden in de Cavern Club, waren The Beatles voor het eerst te zien op de Amerikaanse televisie. De Ed Sullivan Show werd die zondagavond door 73 miljoen mensen bekeken. Dit moment op 9 februari 1964 betekende de grote doorbraak voor de Fab 4.

John ontmoette Yoko Ono op....?

John heeft altijd beweerd dat hij op Yoko Ono ontmoette op 9 november 1966. Yoko Ono's expositie 'Unfinished Paintings' in de Indica Gallery in Londen vond plaats van 8 tot 18 november 1966 en John ging er de avond voor de opening kijken. Daar stond hij voor het eerst oog in oog met de kleine Japanse kunstenares die later zijn vrouw zou worden. Die ontmoeting moet dus op 7 november plaats hebben gevonden, en niet op de 9e zoals John in interviews vertelde. In 1969 liet John zijn naam van John Winston Lennon veranderen in John Ono Lennon. Samen met Yoko Ono Lennon bestonden de namen van John en Yoko vanaf dat moment uit 9 O's.

Affiche voor de expositie van Yoko in Londen

Revolution 9

In het voorjaar van 1968 werkten John en Yoko aan een avantgardistische collage van geluiden, die met de titel Revolution 9 op het White Album van The Beatles zou verschijnen. Het nummer bestond uit een groot aantal tape-loops, aangevuld met geluiden uit de archieven van EMI en eigen opnames. Op één van de tapes uit de EMI-archieven hoorde John een studiotechnicus zeggen This is EMI test series number nine. De woorden number nine werden in een tape-loop als intro van het nummer gebruikt. Gecombineerd met het pianothema, vormde dit fragment het wat onheilspellende begin van de geluidscollage op het witte dubbelalbum.

In de weer met taperecorders, 1968

#9 Dream

Zoals Paul McCartney ooit het nummer Yesterday droomde, kwam bij John Lennon het liedje #9 Dream tot hem in zijn slaap. Althans zo vertelde zijn toenmalige vriendin May Pang: This was one of John's favorite songs, because it literally came to him in a dream. He woke up and wrote down those words along with the melody. He had no idea what it meant, but he thought it sounded beautiful. Het borduurde voort op de demo So Long waar hij eerder dat jaar aan gewerkt had. #9 Dream kwam terecht op het album Walls & Bridges uit 1974. Op de hoes van die plaat, zien we een gedeelte van een tekening die John als 11-jarige jongen maakte. Op de oorspronkelijke tekening draagt de voetballer rugnummer 9.

De tekening die gebruikt werd voor de hoes van Walls & Bridges

Johns zoon Sean werd geboren op 9 oktober 1975

Ik heb het altijd een mooi toeval gevonden dat Sean Lennon, de zoon van John en Yoko, ter wereld kwam op Johns 35ste verjaardag. Vader en zoon op dezelfde dag jarig. En weer op die 9e. Laatst kwam ik er achter dat Sean een aantal weken te vroeg ter wereld kwam. Niet omdat daar een medische noodzaak voor was. Nee, omdat zijn ouders dat wilden. Volgens Japanse tradities zou het gunstig zijn wanneer het kind op de verjaardag van de vader ter wereld kwam. Yoko's bevalling werd dus zorgvuldig gepland en de kleine Sean zag op 9 oktober 1975 het levenslicht. 

John met Sean, oktober '75

Wat was de datum waarop John stierf..?

Dan zijn we weer bij de gebeurtenissen waarmee ik deze blog begon. Op de late avond van 8 december 1980 werd John neergeschoten voor zijn huis in New York. Reanimatie in het ziekenhuis mocht niet meer baten. John Lennon werd doodverklaard op 8 december 1980 om 23.15 uur in het Roosevelt Ziekenhuis in Manhattan, New York. Maar welke datum was het inmiddels in het land waar hij ruim veertig jaar daarvoor werd geboren?